مارا دنبال کنید :
مديريت دانش، انشعابي از ادبيات سازمان يادگيرنده است. يادگيري در سازمانها افراد را ملزم می‌کند كه نسبت به انتقال اطلاعاتي كه ساير افراد مي‌توانند مورد استفاده قرار دهند، اقدام كنند. مديريت دانش به فرايندي اشاره دارد كه در آن سازمانها داده‌ها و اطلاعاتي را كه در دسترس آن‌ها وجود دارد ارزيابي می‌کنند و پاسخي به اين نگراني است كه افراد بايستي قادر به تبديل يادگيري خود به دانش قابل استفاده باشند. در طول فرايند مديريت دانش،دانش دستخوش تغييرات مختلف می‌شود و بخشي از اطلاعات از بين می‌رود.بنابراين بايستي از روند اتلاف اطلاعات مفيد، جلوگيري كرد.
مفهوم مدیریت دانش : مدیریت دانش طیف وسیعی از فعالیت‌ها است که برای مدیریت، مبادله، خلق یا ارتقای سرمایه‌های فکری در سطح کلان به کار می‌رود.
مدیریت دانش طراحی هوشمندانه فرایندها، ابزار، ساختار و غیره با قصد افزایش، نوسازی، اشتراک یا بهبود استفاده از دانش است که در هرکدام از سه عنصر سرمایه فکری یعنی ساختاری، انسانی و اجتماعی نمایان می‌شود.
مدیریت دانش فرایندی است که به سازمانها کمک می‌کند تا اطلاعات و مهارت‌های مهم را که به‌عنوان حافظه سازمانی محسوب می‌شود و به طور معمول به صورت سازماندهی نشده وجود دارند، شناسایی، انتخاب، سازماندهی و منتشر نمایند. این امر مدیریت سازمانها را برای حل مسائل یادگیری، برنامه‌ریزی راهبردی و تصمیم‌گیری‌های پویا به صورت کارا و مؤثر قادر می‌سازد.
در10 سال گذشته بيش از7 هزار عنوان مقاله علمي معتبر در مجلات و كنفرانس‌هاي علمي درباره مديريت دانش سازماني منتشر شده است كه هر يك از زاویه‌ای خاص، مسئله را مورد تحقيق قرار داده‌اند. مديريت دانش سازماني مجموعه‌ای از راهكارهاست كه به‌منظور فهم هر چه بيشتر و به به‌کارگیری دانش در سازمان ارائه می‌شود.
مديريت دانش سازماني، سياستي سازمان يافته است كه روش‌ها و راهكارهاي شناسايي، ارزيابي، سازماندهي و به‌کارگیری دانش سازماني را براي رسيدن به اهداف موردنظر تعريف می‌کند.
لازم است تا مديريت دانش را طرحي مديريتي و يكپارچه دانست كه بر هدف‌هاي استراتژيك سازمان تمركز يافته، بر محورهاي كسب و كار حركت می‌کند و از تكنولوژي اطلاعات ياري می‌گیرد.
مديريت دانش، پالايش فرايندهاي سازماني است كه از تركيب و هم‌افزایی فرايندهاي اطلاعات، ظرفيت فناوري و قابليت نوآوري نيروي انساني به دست می‌آید. مديريت دانش درواقع تلفيق دانش آشكار و پنهان موجود در سازمان با فناوري است. صاحب‌نظران، دهه 1980 را دهه كيفيت با تأکید بر دستيابي به كيفيت بهتر با استفاده از قدرت فكري كاركنان می‌دانند. دهه 1990 را دهه مهندسي مجدد با استفاده از فناوري براي بهبود كسب و كار و كاهش هزينه‌ها و دهه 2000 را «دهه مديريت دانش» لقب داده‌اند. اصل مديريت دانش، تبديل دانش ضمني به دانش تصريحي در سازمان‌هاست و سازمان‌هاي دانش‌محور تلاش می‌کنند دانش ضمني را كه در بدنه سازمان است، بيرون كشيد، كدگذاري نمايند. اين سازمانها را سازمان‌هاي يادگيرنده می‌نامند.
با بررسی و کند و کاو در مدل‌های مختلف ارائه شده برای مدیریت دانش می توان گفت؛ چهار موضوع: تسهیم دانش، حفظ دانش، انتقال دانش و فرهنگ دانش چهار عنوانی هستند که به لحاظ قرابت مفهومی در همه مدل‌ها دیده می شوند و با پیاده‌سازی این موضوعات در سازمان می توان به سازمانی یادگیرنده، نوآور و خلاق تبدیل گشت که در حل مسائل پویا، در تصمیم گیری متعالی. در رقابت نوآور و متمایز است و از کارکنانی زبده، با مهارت و با تجربه برخوردار است. در شکل زیر چارچوب مدیریت دانش را مشاهده می کنید:
نوآوری در سازمانها جهت حل مسایل موجود و همگامی با محیط به معنی پردازش وارونه اطلاعات نیست. در تعریف دوباره مسایل و راه حل‌های بازسازی محیطی داخلی، اقدام به تولید دانش و اطلاعات را در فرآیندها اجرایی می‌کنند . فرایند خلاقیت و نوآوری، یك منبع سازمانی و عامل موفقیت در سازمان است. البته به این نکته باید توجه داشت که نباید نوآوری را فقط در طراحی و تولید محصولات و خدمات دانست بلکه صحبت از نوآوری در تمام بخشهای سازمان می باشد؛ این امر می تواند نوآوری در فرآیند تولید، فرآیند جذب و استخدام نیروی انسانی، تبلیغات و بازاریابی، نوآوری در فرآیند انجام پروژه و… باشد.
نوآوری عبارتست از فرآیند خلق چیزهای متفاوت و زمانی به وقوع میپیوندد که دانش و طرز تفکر موجود تبدیل به مزیتی جدید گردد، مانند فرآیندها و خدمات اصلاح شده و جدید. سازمانها دریافته اندبه منظور سازگاری با فضای عصر اطلاعات، چنین رویه ای باید تغییر نمایند. حوزه‌ها و ادارات سازمانهای مجبور به تحول تدریجی به سوی سازمانهای شبکه ای شده‌اند. این سازمانها با دیگر ادارات همکاری کرده تا از اطلاعات و تخصص موجود در داخل و خارج از سازمان‌هایشان بهر برده و درس بیاموزند.
سازمانها مدام در حال رقابت هستند، رقابت نیز نیازمند به نوآوری مستمر است و محرک اصلی این نوآوری دانش می باشد، این دانش است که به عنوان محركی مهم در فرآیند خلاقیت و نوآوری ایفای نقش می کند؛ بنابراین مهمترین عامل نوآوری در سازمان، مدیریت اثربخش دانش و جهت دهی فعالیت‌های مدیریت دانش برای ایجاد سازمانی نوآور است
هنگامی که یک جو سازمانی قوی در خصوص نوآوری و خلاقیت در کانون توجه مدیریت تمامی سازمانها ایجاد می‌گردد، خود به خود کارکنان و مدیران نیز خود را مشغول به فعالیت در یک فرهنگ سازمانی جامع می یابند. یک چنین فضایی از ایده‌های جدید استقبال نموده و راه‌های جدید انجام وظیفه را پدیدار می‌سازد.
افزایش توجه به بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و سیستم‌های اطلاعات مدیریت، اصلی ترین ابزار مدیریت دانش را شکل میدهند. سازمان‌هایی که به منظور ایجاد فرهنگ سازمانی دانش محور، تشویق به کسب و شناسایی و اشتراک‌گذاری دانش می نمایند، در صورتی که با فناوری مناسب در صدد برپایی سیستم مدیریت دانش باشند، قادر خواهند بود کارکنان دانشی خود را بپرورانند که این راهبرد از ضروریات موفقیت در عصر حاضر است.
در جدول زیر مثالهایی از فناوریهایی که می تواند انتقال و تبدیل دانش را تقویت و یا پشتیبانی کند دیده می شود:
فناوریهای پشتیبان انتقال و تبدیل دانش
ضمنی | صریح | |
ضمنی | نشست‌های الکترونیکی؛ | پاسخ به پرسش‌های مطرح شده؛ |
صریح | تصویر سازی؛ | جستجوی متن؛ |
معمولیترین راهی که دانش ضمنی شکل گرفته و به اشتراک گذاشته می شود، از ملاقاتهای رو در رو و تجارب مشترک و معمولا غیر رسمی است. امروزه حجم و تعداد ملاقاتها و دیگر ارتباطاتی که بین افراد از طریق ابزارهای هم زمان[1] (گروه افزار)[2] صورت می گیرد در حال گسترش است. این ابزارها یا برای تکمیل ملاقاتهای عادی استفاده می شوند یا در برخی موارد برای جایگزینی آن‌ها مورد استفاده قرار می گیرند. گروه افزارها محیط و فضایی مجازی را فراهم می آورند که در درون آن، شرکت کنندگان می توانند انواع خاصی از تجربیات را به اشتراک بگذارند. نوع جدیدتری از گروه افزارها، ملاقاتهای هم زمان را برای به اشتراک گذاشتن تجربه و دانش پشتیبانی می کنند. ملاقاتهای هم زمان می توانند شامل کنفرانس ویدئویی و نوشتاری، ارتباط هم زمان گپ زدن[3] و گپ نوشتاری[4] باشند.
در حال حاضر، ملاقاتهای هم زمان بیش از آنکه جانشین ملاقاتهای رو دَر رو باشند، تکمیل کننده سامانه‌های همکاری جاری و کنفرانسهای تلفنی است. از این رو به نظر می رسد این ابزار برای تبادل دانش آشکار مناسبتر از دانش پنهان باشد.
باتوجه به تجربیات «نوناکا» تبدیل دانش ضمنی به صریح (برون سازی)، شامل ایجاد قالب فکری مشترک و بررسی و موشکافی از راه گفتگو است. سامانه‌های همکاری و دیگر گروه افزارها، این نوع از تعاملات انسانی را تاحدی پشتیبانی می کنند.
دیگر ابزاری که می توانند به کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات در این زمینه مورد استفاده قرار گیرند، عبارتند از: بانکهای اطلاعاتی هم زمان- ابزار بالقوه دیگری برای جذب دانش ضمنی هستند. گروههای خبری و دیگر محل اجتماعات بر خلاف مباحثات گروهی مرسوم معمولا بر روی همه بازند و برخی از مشخصه‌های مشابه را در پرسش‌هایی که می تواند طرح و پاسخ داده شود به اشتراک می گذارند.
فناوری در فرایند دانش صریح به صریح:
فناوری در زمینه تبدل دانش صریح به صریح افراد نقش واضح تر و بیش‌تری نسبت به موارد دیگر دارد. در این راستا به کارگیری فناوری برای مدیریت و جستجوی مجموعه‌های دانش صریح به خوبی شکل گرفته است. هر چند هنوز موقعیت برای تقویت ایجاد دانش یعنی غنی سازی اطلاعات جمع آوری شده به هر شکل، مثل بازآرایی آن به شکلی که مفیدتر باشد وجود دارد.
هنگامیکه دانش ضمنی ادارک و تفسیر شد، تبدیل آن به دانش صریح و کسب و تسخیر آن در شکل‌های دایمی همچون گزارش، پست الکترونیکی یا صفحه وب موجب در دسترس قرار گرفتن آن در تمامی سازمان می‌شود. در حقیقت فناوری در تسخیر و کسب دانش از طریق ایجاد اسناد الکترونیکی دخیل بوده و به راحتی از طریق وب، پست الکترونیکی یا سامانه مدیریت اسناد قابل اشتراک است. کسب دانش به این شکل آن را در دسترس مخاطبان بیش‌تری قرار می دهد. از این رو گسترش و تسخیر آن به هدف بسیاری از طرح‌های مدیریت دانش تبدیل شده است.
فناوری اطلاعات به کاربران در ایجاد دانش ضمنی جدید نیز کمک می کند. از آنجا که جذب دانش ضمنی پیش نیاز لازم برای فعالیت سازنده است، سامانه مدیریت دانش باید علاوه بر بازخوانی اطلاعات، استفاده و فهم آن را نیز آسان کند. سامانه ممکن است از طریق تحلیل اسناد و طبقه بندی، فرا داده‌هایی را ایجاد کند تا پشتیبان کاوش و پیمایش سریع اطلاعات موجود باشد. احتمالا روند آینده به این صورت است که زیر ساختهای اطلاعات اینگونه فناوری را به منظور تسهیل حالتهای گوناگون استفاده از اطلاعات همچون جستجو، یافتن وابستگی‌های بیش‌تر اعمال کرده، سپس اطلاعات را از راه ساده کردن و ایجاد دانش ارزشمندتر نمایند.
این مدل تمرکز خود را بر دونوع دانش صریح و ضمنی مبذول داشته، به نحوه تبدیل آن‌ها به یکدیگر و نیز چگونگی ایجاد آن در کلیه سطوح سازمانی (فردی، گروهی وسازمانی) توجه دارد. در این مدل پویا نحوه استفاده و تبدیل این دو نوع از دانش و چگونگی مدیریت دانش در این رابطه به صورت حرکتی مارپیچی و به صورت فرایندی مستمر فرض شده است.
[1]on-line
[2] – Group ware
[3] – Chat
[4] – Text-based chat
به منظور شکل گیری کارآمد مدیریت دانش در سازمان نیازمند استفاده از سیستم تبادل دانش قدرمتندی هستیم که بتواند تبادل دانسته‌ها، نظام پیشنهادات، راهکارهای انگیزشی و … در برداشته باشد. از طرفی سامانه مدیریت دانش سازمانی باید تا حد امکان از رابط کاربری آسانی برخوردار باشد تا کارکنان به راحتی بتوانند آن را درک کرده و بدون سردرگمی به استفاده از آن بپردازند. با توجه به نقش فناوری در مارپیچ دانش سازمانی، سامانه نرم افزار مدیریت دانش، می‌تواند 6 بخش مختلف را شامل شود. در ادامه به تشریح این بخش‌ها میپردازیم:
هر کاربر باید بتواند از هر نقطه و در هر زمان آموزه فراگیری شده را با استفاده از اطلاعات کاربری خود، وارد نماید. اطلاعات می‌تواند به صورت انواع فایلهای صوتی، تصویری، نوشتاری، نقشه و … قابل دریافت شود. لازم به ذکر است در صورت عدم تمایل یا توان استفاده از رایانه، کاربر باید بتواند دانش خود را در فرم‌های استانداردی وارد نماید. پس از این کار با استفاده از کاربری معتمد اطلاعات وی در سیستم بارگذاری گردد.
دانشهای قبول شده در یک پایگاه داده قرار گرفته و امکان جستجوی دانش برای همه کاربران فراهم شود. البته باید این نکته را در نظر داشت که ممکن است برخی اطلاعات سازمان سطح بندی شده باشند و هرکسی نباید به این طالاعات دسترسی داشته باشد. در این صورت باید در کمیته راهبری مدیریت دانش پروتکل‌های سطح دسترسی به طور دقیق مشخص گردد.
سامانه نرم افزار مدیریت دانش باید دارای سامانه جستجوی پیشرفته باشد. به گونه ای که با کم‌ترین کلمات کلیدی ارائه شده توسط جستجو کننده بتواند، به بهترین نحو نتایج مطلوب را متناسب با نیاز کاربر ارائه دهد. به منظور رعایت حققو مالکیت فکری افراد (کسی که ارائه دهنده دانش است)، باید بخشی به عنوان «اعلام استفاده از دانش» تعبیه شده باشد تا استفاده‌کنندگان از دانش با اعلام این وضعیت سوء استفاده از دانش اولیه را به حداقل برسانند و از پاداش بهره‌مند گردند. مسلما چنانچه شخصی به اعلام وضعیت استفاده از دانش عمل نکند، در صورت سو استفاده مورد مجازات قرار گیرد. در این خصوص نیز کمیته راهبری دانش باید تدابیری اندیشیده و قوانین منسجم و دقیق را برای برخورد متخلفین صادر نماید.
همچنین با در نظر گرفتن تالارهایی مجازی جهت مناظره و گفت و گوی تخصصی ارتباطاتی پویا در بین کارکنان سازمان فراهم می‌شود. در این تالارها افراد می‌توانند سؤالات خود را وارد کرده و از نظرات دیگر افراد برای رفع مشکلات سازمان استفادهد نمایند.
سامانه نرم افزار مدیریت دانش باید قابلیت ارزیابی دانشهای ورودی را فراهم آورد. این عمل بیاد به گونه‌ای باشد که هر دانش باتوجه به ماهیتی که دارد و میزانی کاربردی بودن آن امتیازی دریافت نماید. در طول زمان این امتیازات در نرم افزار تجمیع شده و افزایش امتیاز فرد را به همراه خواهد داشت. امتیاز هر کاربر با کاربران دیگر مقایسه شده و رتبه فرد را به لحاظ دانشی در سازمان بیان می دارد. با استفاده از این امتیاز می‌توان برای افزایش انگیزه تبادل و استفاده دانش، می‌توان هر ساله فرد (افرادی) را به عنوان فرد (افراد) دانشی سازمان معرفی و از آنان تجلیل به عمل آورد.
همچنین نرم‌افزار، امکان ارزیابی «دانش سازمان»، «دانش واحد سازمانی» و «دانش افراد» را داشته باشد. در کنار این خصیصه می‌توان نمودارهای رشد دانش سازمانی در حوزه‌های دانش آشکار، پنهان، فردی، سازمانی و … را هم به عنوان خروجی در نظر گرفت.
نرم افزار مدیریت دانش باید از عوامل گوناگون انگیزشی برای ترغیب کارکنان به ورود دانشها بهره گیرد؛ مانند سامانه پاداش مالی.
همانطور که گفته شد این سامانه باید به طور خودکار به تولیدکننده دانش و استفاده‌کنندگان از دانش بر اساس الگوهای خاص خود سازمان امتیاز داده و متناسب با امتیازاتی که هر شخص دریافت می کند، به آن‌ها پاداش داده شود.
در خصوص نظام امتیاز دهی باید به بحث امنیت آن توجه ویژه نمود تا هر گونه سو استفاده از این قضیه به حداقل برسد.
در این سامانه، کاربر می‌تواند نقشه دانش کل سازمان، واحد سازمانی و یا افراد را مشاهده نماید؛ البته باید این نکته را هم در نظر گرفت که ممکن است نقشه دانش سازمانی سطح دسترسی متفاوتی داشته باشد و هر کسی نتواند به تمام نقشه دانش سازمانی دسترسی داشته باشد. این نقشه‌ها به‌عنوان یک ابزار بسیار مناسب برای تنظیم تیم‌های پروژه‌های گوناگون در اختیار مدیران پروژه قرار می‌گیرد.
در سامانه نرم افزاری مدیریت دانش انبوهی از دانشهای مختلف وارد می‌شود. نرم افزار مدیریت دانش باید بتواند با الگوریتم‌های خاصی که برای آن تعبیه می‌شود اطلاعات و دانش افراد را دسته‌بندی و کدگذاری نماید. بدین ترتیب پس از مدتی، سازمان به راحتی می‌تواند دانش طبقه بندی شده را در حوزه‌های مختلف کاری خود و در اشکال گوناگون استخراج کند.
از دیگر قابلیت‌های یک سامانه نرم افزاری مدیریت دانش قبالیت مستندسازی دانش است. بدین صورت که مستندات دانشی سازمان که ارزش دانشی داشته و قابلیت جمع‌آوری رایانه‌ای داشته باشد، جمع‌آوری و دسته‌بندی شده و با انواع جستجوی پیشرفته قابل بازیابی خواهند بود.
یکی از مزایای نرم افزار مدیریت دانش گزارش‌های گوناگون از گردش دانش سازمان، واحد سازمانی، گروه‌ها و افراد است که مدیران می‌توانند براساس سطح دسترسی که دارند این گزارشات را ملاحظه کنند. از مزایای این گزارشات این است که مدیران می‌توانند با اطلاع از سطح دانش سازمانی از هشدارهای دانشی در مورد دانشهای استراتژیک، بحرانی و … برخوردار شوند. همچنین مدیران می‌توانند از کیفیت فعالیت تیم‌های مدیریت دانش، خبرگان و … به تفکیک آگاه شوند.
سازمان هوا فضای آمریکا یکی از سازمانهای مطرح و پیشگام در زمینه اجرای پروژه‌های مدیریت دانش در سازمانهای نظامی وابسته است. سازمان مزبور هم اکنون یک از سازمانهای موفق و صاحبنظر در پیاده‌سازی مدیریت دانش می باشد که تجربیات ارزنده ای در این زمینه دارد. این سازمان با همکاری نیروی هوایی آمریکا در سال 2002 میلادی در قالب یک گزارش، یک نقشه راه جت پیاده‌سازی مدیریت دانش ارائه داد و در آن گزارش تجربیات چند ساله خود را نیز منتشر کرد. نقشه راه ارائه شده شامل چهار مرحله اصلی می باشد. جزئیات مراحل شامل موارد زیر است:</br>
مرحله اول: ارزیابی زیر ساختهای سازمان
ورودی در این مرحله برنامه استراتژیک سازمان، بررسی فرآیندهای سازمان و محک زنی مدیریت دانش با ساتفاده از تجربیات موفق است. خروجی مورد انتظار مدیریت دانش در برنامه استراتژیک سازمان با استفاده از ورودی‌های این مرحله می باشد. البته می بایست زیر ساختهای مدیری دانش انجام گردد و سپس با تعریف دانش سازمانی موجود و با در نظر گرفتن چشم انداز و برنامه استراتژیک سازمان جایگاه استراتژیک مدیریت دانش را تعریف و تعیین نمود.
مرحله دوم: تجزیه و تحلیل، طراحی و توسعه سیستم مدیریت دانش در سازمان
ورودی این مرحله، خروجی مرحله اول است. در حقیقت با استفاده از برنامه استراتژیک سازمان، دانش موجود و تکنولوژی تعریف شده برای مدیریت دانش، این مرحله آغاز می شود. خروجی این مرحله نیز با توجه به مراحل آن شامل موارد زیر است:
ارزیابی اولیه مدیریت دانش و ممیزی آن، شناخت نقاط قوت و ضعف مدیریت دانش، تهیه برنامه استراتژیک مدیریت دانش، انتخاب مدل اندازه‌گیری عملکرد، تهیه یک برنامه عملیاتی و کاری برای مدیریت دانش، ایجاد تیم پیاده‌سازی مدیریت دانششامل نقش افراد تیم و مدیر ارشد دانش، ایجاد انجمن‌های کاری، برنامه کسب و فراگیری تکنولوژیهای مورد نیاز، طراحی و توسعه سیستم مدیریت دانش به صورت آزمایشی، توسعه سیستم مدیریت دانش و طراحی سیستم‌های کنترل عملکرد سیستم.
مرحله سوم: گسترش سیستم مدیریت دانش
این مرحله بیش‌تر به توسعه سیستم طراحی شده و ایجاد مکانیزمهای نگهداری و پشتیبانی از سیستم تکیه دارد.
مرحله چهارم: ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت دانش
مرحله اخر در این نقشه، به ارزیابی عملکرد سیستم طراحی شده با استفاده از مدل‌های اندازه گیری عملکرد و اندازه گیری ROI، یا نرخ بازگشت سرمایه، ثبت نتایج و استفاده برای شرو مجدد و نهایتا تکرار دوباره مرحله اول را آغاز کرد. در حقیقت این چرخه تا رسیدن به سطح عملکرد مناسب می تواند تکرار شود.
مطالعه موردی: مرکز کیفیت بهره‌وری آمریکا (APQC[1])</br>
مرکز کیفیت و بهره‌وری آمریکا یکی از مراکز پیش گام در مدیریت دانش است که علاوه بر ارائه راه حل برای مدیریت دانش، هر ساله نیز آماری از سازمانهای موفق دیگر و نتایج حاصله آن‌ها منتشر می کند. این مرکز با مطالعه سازمانهای موفق و بررسی تجربیات آن‌ها در طی چند سال، نهایتاً در سال ۲۰۰۱ میلادی، برای پیاده‌سازی مدیریت دانش یک نقشه راه پیشنهاد کرد. این نقشه پنج مرحله برای فرآیند پیاده‌سازی مدیریت دانش ارائه کرده است و مراحل ارائه شده در زیر اشاره شده است.
مرحله اول: شروع در این مرحله به نقطه شروع اشاره می کند. اینکه مدیریت دانش یک سفر است و در این سفر شما به عنوان پیاده ساز مدیریت دانش در سازمان در کجا قرار گرفته اید و نقطه شروع سفر کجاست. در حقیقت این مرحله با فرهنگ سازی و ایجاد جایگاه مدیریت دانش در سازمان همراه است که می تواند شامل فعالیت‌های کلیدی زیر باشد:
1- ایجاد مفاهیم و ارائه مثال‌های واقعی از مدیریت دانش برای کارکنان سازمان؛
2- تعریف نقش دیگران و جستجو برای افراد در جهت پشتیبانی و توسعه مدیریت دانش؛
3- جستجو برای روزنه ای مناسب در سازمان جهت معرفی مزایای مدیریت دانش و نقطه شروع؛
4- سرمایه گذاری بر روی ابزارهای تکنولوژی و فهرست کردن آن‌ها برای واحد IT؛
مرحله دوم: توسعه استراتژی این مرحله جهت تدوین استراتژی مدیریت دانش و متناسب کردن ان با مدل کسب‌و‌کار و استراتژی سازمان است. فعالیت‌های کلیدی در این مرحله شامل موارد زیر است:
مرحله سوم: طراحی و اجرای فعالیت‌های ابتدایی مدیریت دانش در پروژه آزمایشی این مرحله شامل هدایت موفقیت آمیز پروژه آزمایشی، مشاهده عینی از عملکرد استراتژی‌های تدوین شده با استفاده از تکنیکهای اندازه گیری عملکرد و نهایتاً ثبت تجربیات است.
مرحله چهارم: بسط سیستم و پشتیبانی این مرحله بسط دادن اقدامات آغازین دیرین دانش به سایر بخشهای سازمان، توسعه فعالیت‌ها و اقدامات دیگر و پشتیبانی از سیستم است.
مرحله پنچم: رسمی کردن و به رسمیت شناختن مدیریت دانش آخرین مرحله از سفر یکپارچه کردن و یکی کردن مدیریت دانش با استراتژی سازمان، تعریف مجدد آن به همراه ساختار جدید سازمان و ارزیابی مجدد عملکرد سازمان براساس استراتژی مدیریت
دانش است. فعالیت‌های کلیدی در این مرحله عبارتند از:
ادامه دادن به سفرمدیریت دانش نیازمند سرمایه گذاری زیاد به زمان و پول دارد. در این سفر نقش رهبری و همکاری افراد سازمان بسیار مهم است. لذا می بایست مدیریت دانش به طور پویا نیازهای دانشی را شناسایی و سیاستهای مناسب برای پاسخگویی به تقاضا داشته باشد.
[1]. American Productivity & Quality Center
در این مقاله قصد داریم روند ابزارهای مدیریتی مورد استفاده در سازمانهای بزرگ جهانی را طی ۷ سال گذشته بررسی کنیم. با نگاهی به گزارش‌های شرکت بین اند کمپانی که هر دو سال یک‌بار به مطالعه و معرفی ابزارهای مدیریتی پرکاربرد در سازمانهای مختلف می‌پردازد، می‌توان به روند به‌کارگیری این ابزارها پی برد.
هر دو سال یک‌بار، ۲۵ ابزار مدیریتی پرکاربرد از سوی شرکت بین اند کمپانی معرفی می‌شود. بررسی این ابزارها می‌تواند دیدگاه بهتری به سازمانها و مدیران ارائه دهد تا بتوانند روند تغییرات سازمانی خود را دقیق‌تر ترسیم کنند. همچنین پژوهشگران حوزه مدیریت می‌توانند با توجه به این روند، تحقیقات خود را به سمت نیازها و جهت‌گیری‌های جدید سازمانها سوق دهند. با تمرکز بر پیش‌بینی این روندها، تطبیق با آهنگ تغییرات جهانی آسان‌تر خواهد شد.
در نتیجه‌ای که برای ابزارهای مدیریتی شرکت بین اند کمپانی برای سال‌های ۲۰۱۱، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷ ارائه شده است؛ اکثر ابزارها ثابت باقی مانده و هر ساله در سازمانها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در این سال‌ها، مدیریت دانش در سازمانها کم‌رنگ شده و مباحث جدیدتری مانند تحلیل کلان داده‌ها و اینترنت اشیا جایگزین آن شده‌اند. این امر نشان میدهد که برخلاف برخی سازمانهای داخلی که هنوز در پیاده‌سازی مدیریت دانش با چالش مواجه‌اند، سازمانهای بزرگ جهانی به سمت استفاده گسترده‌تر از فناوریهای نوین اطلاعات حرکت کرده‌اند. حرکت از تصمیم‌گیری سنتی به استفاده از ابزارهای هوش تجاری، داده‌کاوی و تحلیل کلان داده‌ها نشان‌دهنده پیچیده‌تر شدن تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی سازمانی است. مدیران دیگر به تصمیم‌گیری خودسرانه بسنده نکرده و تلاش می‌کنند با تحلیل دقیق‌تر اطلاعات، عملکرد بهتری داشته باشند. از سوی دیگر، در حوزه مشتریان و بازاریابی نیز سازمانها تلاش دارند رفتار مشتریان را دقیق‌تر تحلیل کنند. به کارگیری ابزارهای نقشه‌های حرارتی برای درک رفتار مشتریان در تبلیغات و استفاده از داده‌کاوی برای تحلیل رفتار خرید مشتریان نشان‌دهنده پیچیده‌تر شدن رقابت و نیاز به تحلیل عمیق‌تر رفتار مشتریان است، تا از این طریق بتوانند محصولات و خدمات خود را بهتر معرفی کرده و ذائقه آن‌ها را به خرید محصولات خود سوق دهند.
برای مثال، ابزارهای جدیدی که در سال ۲۰۱۷ به عنوان ابزارهای پرکاربرد در مدیریت سازمانها معرفی شده‌اند، شامل مدیریت چابک، سیستم رضایت مشتری، تحول دیجیتال، اینترنت اشیا، مدیریت زمان سازمانی، تحلیل مسیر مشتری و تحلیل‌های پیشرفته می‌باشند.
